Hepimiz
bir mutluluğun, iç huzurun peşindeyiz. Ama bunun gerçekleşmesi
için diğerlerine kendi doğrularımızı kabul ettirmekten
başlayarak, sözlü ve fiziksel olmak üzere şiddete meyilliyiz.
Dil, din, cinsiyet, zevk, bilgi ve en önemlisi ırk ayrımcılığı
günlük olarak bile egolarımızı tatmin etmekte yada kırmakta,
sinirlendirmekte. Kur'an'da der ki, "Eğer isteseydim hepinizi
tek tip yaratırdım ama hepinizi ayrı ayrı yarattım."
Kaynaşma işleminde pek başarılı olduğumuz söylenemez. Kin,
öfke, korku ve kaygıların bizi yönetmesine izin veriyoruz.
Bu
hafta sizlere biz insanların insanlıktan çıktığı dönemleri
anlatan filmleri paylaşacağım.
1)
Grbavica
Film,
savaş sonrası SarayBosna'da yaşayan bekar bir annenin ızdırabı
anlatıyor. Esma, Bosna Savaşları sırasında Sırp askerler
tarafından tecavüze uğramıştır. Bir yandan bu korkunç günlerin
izini silmeye çalışırken bir yandan da sağlıklı bir şekilde
on iki yaşındaki kızını yetiştirmeye çalışmaktadır. Kızına
babasının savaşta öldüğünü söylemiştir. Ancak gün gelir
işler karışır. Çocuğun okulunda düzenlenen bir gezi için
babasının ölüm kağıdı gerekir ve işte o andan itibaren
gerçekler yüz üstüne çıkmak zorunda kalacaktır. Film 2006
Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı Ödülü almıştır.
2)
Çit – Rabbit Proof Fence
Ailelerinden
zorla koparılan üç Aborjin kızın beyaz ırk tarafından
acımasızca anne babalarından koparılarak beyaz varlıklı
ailelere hizmetçi olarak verilmelerini konu alıyor film. 1931
yılında Avustralya yerlisi çocuklar ailelerinden koparılarak
uzaklarda bir kampta toplanmaktadırlar.
Üç
kız çocuğu kaderlerine boyun eğmemeye karar verip, yeniden
annelerine kavuşmak için kaçmaya kalkışır. 1900'lü
yılların başından 80'li yıllara dek süren bir hükümet
politikası vardı. Buna göre ülke genelindeki tüm melez çocuklar
(Aborjin'lerden biri ile beyaz ırktan birinin evlenmesi sonucu
dünyaya gelen çocuklar) devlet tarafından çok küçük yaşta
ailelerinden zorla kopartılıyorlardı. Bu ırkçı politikanın tek
bir amacı vardı; vasıfsız insanlar olarak gördükleri bu melez
çocukları özel kamplarda eğitmek ve ileride beyazlara hizmet
etmeleri için yetiştirmek. Onlar için çocukların ailevi
duygularının pek bir önemi yoktu.
3)
İnsan Lekesi
ABD’nin
en prestijli üniversitelerinden birinde iyi bir kariyeri olan
Coleman Silk seçkin bir profesördür. Bir temizlik işçisiyle olan
evlilik dışı ilişkisi ortaya çıktığında, 50 yıldır en
yakınlarından bile sakladığı bazı sırlar ortaya çıkarak
hayatını alt üst etmek üzeredir. Arkadaşlık ettiği yazar
Nathan Zuckerman, Silk’in ilişkisi üzerine eğildiğinde tüm bu
sırlar yavaş yavaş ortaya çıkmak durumunda kalır. Silk’in
bilinenden çok daha farklı bir kişisel tarihi olduğu çarpıcı
bir şekilde kendini belli eder. Filmin sonunda Coleman Silk'in
yıllarca kendini beyaz ırka sahip olarak tanıtmış, gizlenmiş
bir siyahi ırka ait olduğu ortaya çıkar.
4)
Kalpazanlar
Alman
Nazi Partisinin 1936’da gerçekleştirdiği en büyük kalpazanlık
operasyonunu anlatan ve gerçek bir olaydan esinlenilerek çekilen bu
film, II. Dünya Savaşı sırasında geçiyor. Irkçı Nazilerin,
savaşın tek kazananı olabilmek için çevirdikleri dümenlerden
biri de sahte para basarak diğer ülke ekonomilerini iflasa
sürüklemektir. Bu operasyon için özel bir grup kurdurulur.
Yahudilerden kurdukları oluşuma, el sanatları ve kalpazanlık
konusunda çok iyi olan Salomon 'Sally' Sorowitsch da dahil olur.
Yoksulluktan kurtulan yaşamlarına rağmen, içinde bulundukları
durum onları rahatsız eder. Dindaş ve ırktaşlarının dışarıda
katledilmesi yüzünden vicdanlarıyla karşı karşıya getirir.
5)
Schindler List
Film,
Oskar Schindler adlı bir Alman iş adamının 2. Dünya Savaşı
zamanında Polonya’da kurduğu fabrikada Yahudi işçileri
çalıştırması ve bu sayede 1100 Yahudi'nin hayatını
kurtarmasını konu alıyor. Gerçek bir hayat hikayesinden uyarlanan
film, ünlü yönetmen Steven Spielberg’in en önemli yapıtları
arasındadır.
6)
Özgürlük Rüzgarı
1920'li
yılların ortaları... İrlanda, halen İngiltere'nin bir parçası
ve koloni olarak varlığını sürdürmektedir. İngiliz askerlerin
İrlanda halkına yaptığı eziyetler de halen dinmemiştir. Damien
bu vahşete şahitlik eden binlerce insandan biridir. Bir süre sonra
kendisini bu şiddete karşı bir şeyler yapmak zorunda hisseder.
Bunun üzerine İrlandalı cumhuriyetçilerin yanına gider. Ancak
barış ve barışın getireceği yeni acılar yakındır.
7)
Malcolm X
Malcolm,
dönemindeki birçok siyahi vatandaş gibi oldukça zorlu ve acı
dolu bir hayat geçirir. Bu olumsuz şartlar onu yaşayabilmek için
küçük hırsızlıklar yapan birine dönüşmeye zorlar.
Suçlarından dolayı hapishaneye gönderildiğinde ise bambaşka bir
kimlik edinmeye başlar. Burada dahil olduğu ilginç toplulukta
dinin de yardımıyla gerçek kimliğini bulur. Vakti gelip dışarı
çıktığında ise bambaşka biri olmuştur. Artık kendilerini
suçlu olmaya zorlayan genel zihniyete karşı başkaldırma
zamanıdır. Amerikan tarihinin en önemli insan hakları
savunucularından biri olan Malcolm X'in hayatı, Spike Lee'nin
yaratıcı bakış açısı ile beyaz perdeye aktarılıyor.
8)
Yağmuru Beklerken – Golemata Voda
Tanınmış
Makedon politikacı Lem Nikodinoski, kalp krizi geçirerek hastaneye
yatırılır. Hastanede kaldığı günler boyunca Nikodinoski,
geçmişe bir yolculuk yaparak 2. Dünya Savaşı'nın ardından 12
yaşında bir çocukken gönderildiği yetimhanedeki günlerini
anımsar... Savaş yeni bitmiştir. Diğer yetimlerle birlikte Lem
de, komünist askerlerce yakalanarak çocukların bulunduğu bir
yetimhaneye yerleştirilir. Emir-komuta zinciri ve katı disiplin
kurallarıyla yönetilen ideolojik bir işçi kampıdır burası.
Günün birinde kampa, gizemli bakışlara sahip, Isak isimli bir
çocuk gelir. Isak daha en başından, otoriteyi sorgulama cesareti
gösterebilen, başına gelecek tehlikelere dayanma gücü olan özel
bir insan olduğunu belli eder. Bu sayede kısa süre içinde Lem ile
Isak arasında bir dostluk kurulur. Isak, Lem için belki de hayatta
kalmak için bir şans, bir nedendir. Çocuk gözünden savaş
sonrası buhran,yıkıntı ve şiddeti görmek isteyenler için...
Bunlar
şiddetin, savaşın ve insanlığın egosunun ne kadar yıkıcı
olduğunu gösteren hatta cennetten kovulmamızı haklı kılan
sebeplerin sadece birkaç örneğidir. Şeytan vs suç atmanın bir
mantığı yoktur. İnsanın insana yaptığını başka hiç bir
varlık yapamaz.
Bu
yazıyı "İncir Kuşları" adlı Sinan Akyüz kitabını
bitirdikten sonra kafamda şekillendi. Kitabı okumanız, filmleri
izlemeniz dileklerimle... Sanat ile kalın.
-NOT:
Sochi katliamı (Çerkes Katliamı) üzerine bir filmi veya belgesel
bulamadığım için paylaşamadım. Çekilip çekilmediği konusunda
da bir fikrim yada duyumum yok. Bilen, duyan, izleyen var ise
paylaşırsa sevinirim.